نکات راهنما
شناسایی افراد، سازمان‌ها و مؤسساتی که دوست و دشمن شما هستند، می‌تواند مفید باشد. دوستان شما افرادی هستند که به آنها اعتماد دارید و در کنار شما یا هدف شما هستند. آنها ممکن است شبکه و منابع دیگری داشته باشند، از جمله بودجه که می‌تواند برای بهبود ایمنی و امنیت شما استفاده شود یا در صورت تجربه حمله، آزار و اذیت و سانسور، در دفاع از شما مورد استفاده قرار گیرد. درک اینکه این منابع چیست و متوسل شدن به انگیزه‌ها و اولویت‌های فردی هر یک از متحدان، به شما کمک می‌کند تا با آنها ارتباط مؤثرتری برقرار کنید.
در مقابل، ممکن است دشمنان سعی در تضعیف یا حمله به شما یا سازمان‌تان داشته باشند. فعالیت‌های شما احتمالاً آنها را تهدید می‌کند و اگر کار شما موفقیت آمیز باشد، چیزی را از دست می‌دهند. آنها ممکن است باندهای تبهکار، گروه‌های مسلح، منافع تجاری قدرتمند یا مقامات دولتی و سیاستمداران باشند. با در نظر گرفتن قصد احتمالی آنها و توانایی‌هایی که دارند، بهتر می‌توانید تهدیدی را که این دشمنان برای شما ایجاد می‌کنند، درک کنید. به عنوان مثال، یک ترول در شبکه‌های اجتماعی ممکن است قصد داشته باشد جلوی فعالیت شما را بگیرد، اما در واقع توانایی محدودی برای انجام این کار داشته باشد؛ در حالی که نیروهای امنیتی محلی ممکن است بخواهند به شما آسیب بزنند و ابزار و مصونیت لازم برای تحقق این هدف را نیز داشته باشند.
در واژه‌شناسی ریسک، "آسیب پذیری" به معنای قرار گرفتن شما در معرض تهدید است؛ هیچ ربطی به ضعف ندارد. ممکن است تهدیدی وجود داشته باشد، اما اگر در معرض آن قرار نگیرید - یا آسیب پذیر نباشید، شخصاً خطری برای شما نخواهد داشت. ریسک در جایی وجود دارد که تهدیدها و آسیب پذیری‌های شما با یکدیگر همپوشانی داشته باشند. با اینکه بیشتر تهدیدات خارجی هستند، عواملی که آسیب‌پذیری شما را افزایش می‌دهند عموماً داخلی هستند. بعضی از اینها مربوط به کار شما خواهد بود: مثلاً موضوعاتی که در مورد آن کمپین به راه می‌اندازید یا تاکتیک‌هایی که استفاده می‌کنید. شما به طور کلی تا حدی کنترل و حق انتخاب در مورد این عوامل خواهید داشت. سایر عوامل ممکن است به هویت شخصی شما مرتبط باشد، مثلاً گرایش جنسی، هویت جنسی، سن، قومیت یا ملیت شما. اگرچه نمی‌توانید این خصوصیات را کنترل کنید، اما درک اینکه چگونه ممکن است این عوامل آسیب پذیری شما را در برابر تهدیداتی که علیه شما وجود دارد، افزایش یا کاهش دهند، بسیار مهم است.
همه تهدیداتی که در معرض آن هستید، سطح خطر یکسانی ندارند. با دنبال کردن یک فرایند سیستماتیک برای ارزیابی احتمال وقوع هر تهدید و تأثیر آن در صورت وقوع، می‌توانید این موضوع را کشف کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا بهتر متوجه شوید که باید تمرکز خود را برای کاهش کدام ریسک‌ها اختصاص دهید. هنگامی که با منابع محدود یا متحدان کمی کار می‌کنید، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
کار را با لیست کردن تمام تهدیدهای خاصی که به طور بالقوه می‌توانند به شما آسیب برسانند، شروع کنید و نحوه قرار گرفتن خود در معرض هر یک از آنها را تشریح کنید. دشمنان تهدید مستقیمی (هدفمندی) علیه شما اعمال خواهند کرد. تهدیدات دیگری که می تواند به شما آسیب یا صدمه برساند، غیرمستقیم خواهد بود. در نظر گرفتن موارد ایمنی، پزشکی و بهداشتی و همچنین نگرانی‌های امنیتی بسیار مهم است. شما همچنین باید تهدیدهای امنیت دیجیتال و سلامتی خود را در کنار تهدیدهای جسمی در نظر بگیرید.
با در نظر گرفتن آسیب پذیری‌های خود، به احتمال وقوع هر تهدید نمره 1-5 بدهید (احتمال بسیار کم تا احتمال بسیار زیاد) و به اینکه تأثیر آن بر شما و کارتان چه خواهد بود، نمره 1-5 بدهید (ناچیز تا حیاتی). برای هر تهدید، نمرات احتمال وقوع و تأثیر را در یکدیگر ضرب کنید، با این کار درجه‌بندی خطرات از 1 تا 25 به دست خواهد آمد. خطراتی که نمره آنها 3-1 است را می‌توان بسیار کم در نظر گرفت؛ خطرات با نمره 6-4 در سطح کم قرار می‌گیرند؛ خطراتی که دارای نمره 10-8 هستند متوسط هستند؛ خطرات دارای نمره 16-12 سطح بالا و خطراتی که نمره 20 تا 25 دارند، بسیار بالا در نظر گرفته می‌شوند. این به عنوان ریسک ذاتی (یا کاهش نیافته) شناخته می‌شود.
شما باید این عمل را به صورت دوره‌ای، در پاسخ به تهدیدات یا آسیب پذیری‌های جدید یا در حال تغییر یا پس از هرگونه تغییر قابل توجه در فضای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و قانونی انجام دهید.
هنگامی که خطرات پیش روی خود را بهتر درک کنید، می‌توانید درباره برخی اقدامات هدفمند برای کاهش این خطرات فکر کنید. شما می‌توانید این کار را با کاهش سیستماتیک احتمال و یا تأثیر هر تهدید به نوبه خود انجام دهید. شما باید بر روی رفع آسیب پذیری‌های خود تمرکز کنید، زیرا برخی از این موارد تحت کنترل شما هستند. گاهی اوقات، تغییر دادن احتمال بروز تهدید دشوار است، اما باز هم می‌توانید تأثیر آن را محدود کنید. توجه داشته باشید که ایجاد تغییرات ساده در رفتار و شیوه‌های کار شما، احتمالاً ارزان تر و مؤثرتر از دستیابی به راه حل‌های فنی خواهد بود. ترکیب این اقدامات در یک لیست واحد، یک طرح ساده کاهش خطر در اختیار شما قرار می‌دهد که باید مرتباً آن را مرور کنید.
اگر با تهدیدات متعددی روبرو هستید، تصمیم گیری در مورد اینکه ابتدا روی کدام یک تمرکز کنید مفید خواهد بود. روش‌های گوناگونی برای انجام این کار وجود دارد. می‌توانید ریسکی را بپذیرید، به طور کلی از آن جلوگیری کنید، آن را به دیگران منتقل کرده یا به اشتراک بگذارید یا آن را مدیریت کنید. به عنوان مثال ممکن است تصمیم بگیرید که در حال حاضر خطرات متوسط یا پایین را بپذیرید، اما از همه خطرات زیاد یا بسیار زیاد اجتناب کنید، آنها را انتقال داده یا مدیریت کنید. (نقطه‌ای که بیشتر از آنجا، آمادگی پذیرش ریسک را ندارید، به عنوان آستانه ریسک شناخته می‌شود.) این موضوع به شما این امکان را می‌دهد كه تلاش ها و منابع محدود خود را تنها بر كاهش ریسک‌های زیاد و بسیار زیاد كه نمی‌توانید از آنها جلوگیری کرده یا آنها را منتقل كنید، متمرکز نمایید.
همچنین می‌توانید با توجه به اقدامات کاهشی که در حال اجرای آن هستید، تهدیدات را با نمرات جدید مربوط به احتمال وقوع و تأثیر، مجدداً ارزیابی کنید. درجه‌بندی‌های اصلاح شده نمایانگر ریسک‌های موجود (یا باقیمانده) برای شما خواهد بود. توجه داشته باشید که برخی از این ریسک‌ها هنوز ممکن است بالاتر از آستانه ریسک شما قرار داشته باشند و برای کاهش آن به سطح قابل پذیرش، نیاز به توجه بیشتری داشته باشند.
ذهن ما به طور غریزی به دنبال عادی‌سازی سریع تغییرات در دنیای اطرافمان است. این موضوع می‌تواند از نظر سلامتی بسیار مثبت باشد. اما از نظر امنیتی، این موضوع بدان معناست که ممکن است متوجه تغییراتی که می‌تواند نشانگر افزایش خطر برای ما یا کار ما باشد، نشویم، یا حتی آنها را رها کنیم.
برای مقابله با این مسئله، مراقب افراد و اشیای اطراف خود باشید و به دنبال چیزی باشید که در محافل نظامی با عنوان "عدم وجود موارد طبیعی، وجود موارد غیر طبیعی" شناخته می‌شود. شما به دنبال حفظ حالت هوشیاری آرام هستید. مراقب افرادی که در برنامه روزمره شما ظاهر یا ناپدید می‌شوند و همچنین تغییر رفتار اطرافیان خود باشید. این تغییرات می‌تواند شامل تغییر در نحوه یا دفعات آزار و اذیت یا تشدید حملات علیه شما و همکارانتان باشد. به همین ترتیب، به اشیای جدید در محیط پیرامون خود از قبیل وسایل نقلیه یا دستگاه‌ها یا مواردی که در مکان‌های غیرمعمول یا غیر منتظره هستند، توجه داشته باشید. حفظ این آگاهی از موقعیت می‌تواند به شما کمک کند اقدامات علیه خود را پیش‌بینی کرده و به شما فرصت دهد تا به طور متناسب واکنش نشان دهید.
اگر فکر می‌کنید تغییر در محیط پیرامون یا رفتار دشمنان شما ممکن است نشانگر تهدید جدید یا افزایش خطر باشد، باید اقدامات پیشگیرانه انجام دهید. چند نمونه از این موارد عبارتند از بحث درباره تغییرات با دوستان، خانواده و همکاران برای تلاش و درک بهتر وضعیت؛ تغییر برنامه‌های سفر یا انتقال به مکانی امن‌تر؛ یا هشدار دادن به شبکه‌های پشتیبانی خود در مورد اینکه احساس می‌کنید در معرض خطر بیشتری هستید و درخواست کمک از آنها.
توافق در مورد زمان‌های مشخصی که هر روز با مخاطب ایمنی تماس خواهید گرفت، زمان بین وقوع هر اتفاقی برای شما تا متوجه شدن شبکه پشتیبانی شما برای به صدا در آوردن هشدار یا بسیج پشتیبانی را کاهش می‌دهد.
در مکان‌های بسیار پر خطر یا در مواقعی که ریسک قابل توجهی وجود دارد، این "اعلام حضورها" می‌تواند هر 30 دقیقه تکرار شود. در مکان‌های کم خطر یا زمان کاهش ریسک، اعلام‌حضورها می‌تواند فقط یک بار در روز، هنگام عصر باشد. شما و مخاطب ایمنی‌تان باید در مورد تعداد دفعات واقع بینانه و مناسب توافق کنید. مهم این است که برنامه اعلام حضور در زمان‌های منظمی در طول روز تثبیت شود نه اینکه در زمان ورود یا خروج از مکان‌های خاص انجام شود. با این کار از هرگونه تأخیر در سفرهای شما که منجر به عدم اعلام حضور و نگرانی بی مورد مخاطب ایمنی شما می‌شود، جلوگیری می‌شود.
ضروری است که شما و مخاطب ایمنی‌تان در مورد اقداماتی که او باید در صورت عدم اعلام حضور شما انجام دهد، توافق کنید. منطقی است که یک مجموعه واکنش مرحله‌ای داشته باشید که بر اساس تعداد ساعاتی که از زمان مقرر برای اعلام حضور گذشته است، بر اندازه و شدت آنها افزوده شود. مفید است که مخاطب ایمنی شما به برنامه‌تان دسترسی داشته باشد، تا در صورت امکان بتواند آخرین مکان شناخته شده شما را تعیین کند. اگر مخاطب ایمنی شما یک شریک بین‌المللی است، مراقب تفاوت منطقه زمانی و احتمال بروز هرگونه مشکل ارتباطی که می‌تواند باعث ایجاد هشدار نادرست شود، باشید. مخاطب‌های ایمنی بین‌المللی همچنین باید بتوانند شبکه پشتیبانی محلی شما را برای تلاش و مکان‌یابی شما بسیج کنند.
اگر دشمنان فکر کنند که شما آسیب‌پذیر یا هدف آسانی هستید، احتمال حمله یا آزار و اذیت توسط آنها افزایش پیدا می‌کند. یک راه عملی که متحدان محلی شما می‌توانند از شما پشتیبانی کنند این است که در مواقع افزایش خطر همراه شما باشند یا در مکان‌های پر خطر همراه شما سفر کنند. از آنجا که ممکن است اقدامات یک دشمن توسط اطرافیان شما مسدود شود یا حداقل پوشیده باقی نماند، این کار می‌تواند مخاطرات را برای آنها افزایش دهد و در کوتاه مدت مانع آنها شود.
توجه داشته باشید که ممکن است همکاران و سایر افرادی که با شما اقامت دارند یا در حال سفر هستند، خود را در معرض خطر قرار دهند. اگر با تهدیدات مداوم و قابل توجهی روبرو هستید، در عوض ممکن است بخواهید درخواست کنید که یک محافظ بین المللی از یک سازمان متخصص، مانند Peace Brigades International شما را همراهی کند. همراهی حفاظتی یک استراتژی بدون خشونت اما آشکار برای حمایت از مدافعان حقوق بشر و جوامع تهدید شده است. همراهان داوطلب تجسم نگرانی بین‌المللی در مورد حقوق بشر هستند. دشمنان می‌دانند که هرگونه حمله علیه مدافعان حقوق بشر که داوطلبان بین‌المللی آنها را همراهی می‌کنند، نه تنها مشاهده خواهد شد بلکه احتمالاً عواقب حقوقی، سیاسی، دیپلماتیک یا اقتصادی نیز در پی خواهد داشت.
در صورت بازداشت، آدم ربایی یا وارد شدن صدمه به شما، خانواده یا سایر افراد مشخص شده ممکن است به دسترسی به اسناد مالی و حقوقی شما یا دانستن خواسته‌های شما در این زمینه‌ها و سایر زمینههای مهم نیاز داشته باشند. بنابراین باید یک وصیت نامه را بنویسید و آن را بروز کنید و آن را همراه با سایر اسناد مربوطه در مکانی امن که افراد مورد اعتماد شما می‌توانند تحت شرایط توافق شده به آن دسترسی داشته باشند، نگهداری کنید. هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه آیا مکان امن شما باید یک مکان فیزیکی باشد، مانند کشوی قفل شونده یا گاوصندوق یا یک فایل دیجیتال رمزگذاری شده، به اهمیت نسبی امنیت، سهولت دسترسی و احتمال حذف یا تخریب آن توسط دشمن یا به صورت تصادفی توسط خودتان توجه داشته باشید.
اگر به هر دلیلی قادر به کار نیستید، ممکن است در غیاب شما، ادامه فعالیت‌ها و اقدامات توسط همکاران و شرکای شما دشوار باشد. برای حل به این مسئله، شما باید با هم طرحی تهیه کنید که مسئولیت‌های اصلی شما را مشخص کند و تعیین کند چه کسی هر یک از مسئولیت‌های را بر عهده خواهد گرفت و اطلاعات و منابعی را که برای انجام این کار به آنها نیاز دارد نیز مشخص کند. سپس باید این طرح را با همکاران و سایر ذینفعان مربوطه در میان بگذارید تا احتمال تعارض یا سردرگمی در بین آنها کاهش یابد.
اگر بازداشت شدید یا اتفاق بدتری برای شما رخ داد، دشمنان ممکن است در غیاب شما خانواده و همکاران شما را تهدید کنند. مهم است که برنامه ریزی امنیتی و احتمالی شما این موضوع را در نظر بگیرد. ممکن است لازم باشد که نزدیکان شما مخفی شوند، در سفارتخانه یا جاهای دیگر به دنبال پناهگاه باشند، به بخش دیگری از کشور بروند یا کلاً کشور را ترک کنند. ضروری است که آنها برای هر یک از این گزینه‌ها از قبل برنامه ریزی واقع بینانه‌ای داشته باشند تا بتوانند مناسب‌ترین اقدامات را در مدت کوتاهی برای اطمینان از ایمنی خود انجام دهند.
آموزش امنیتی مناسب برای مدافعان حقوق بشر با آموزش آگاهی از محیط خصمانه که جزء استانداردهای بخش‌های بشردوستانه یا شرکت‌ها است، بسیار متفاوت است. آموزش‌های امنیتی از این دست معمولاً برای کارمندان بین‌المللی سازمان‌هایی که دارای منابع قابل توجهی هستند و ممکن است با تهدیدهای غیرمستقیم تبهکاران خشن یا گروه های مسلح روبرو شوند، طراحی شده است. در مقابل، مدافعان حقوق بشر و کسانی که از حقوق زمین، محیط زیست و بومیان دفاع می‌کنند به احتمال زیاد اعضای جامعه محلی با منابع محدود هستند و با تهدیدهای مستقیم دشمنان بسیار توانمند که اغلب از حمایت دولت یا شرکت‌ها برخوردارند، مواجه هستند.
آموزش‌های امنیتی برای مدافعان حقوق بشر باید بر ایجاد درکی مناسب از خطر شخصی متمرکز باشد و به جنسیت و سایر عوامل هویت شخصی توجه داشته باشد. مربیان با همکاری شرکت کنندگان باید به دنبال توسعه استراتژی‌ها و تاکتیک‌های امنیتی باشند و به عنوان مثال بسیاری از اقدامات مطرح شده در این راهنما در مورد آگاهی از موقعیت، برنامه اعلام حضور، محافظ همراه و برنامه‌ریزی احتمالی را بگنجانند. مهم است که این آموزش جامع باشد و فراتر از ایمنی و امنیت جسمی باشد و شامل مسائل امنیت دیجیتال و تندرستی و تاب آوری باشد.
اگر با تهدیدی مستمر و قابل توجه در زمینه آسیب جسمی روبرو هستید یا در مناطقی با امکانات پزشکی محدود زندگی و کار می‌کنید، ممکن است بخواهید آموزش پیشرفته کمک‌های اولیه را بگذرانید. آموزش مناسب باید شامل مهارت‌های ضروری کمک‌های اولیه مانند پشتیبانی اولیه زندگی باشد، اما بر مهارت‌های پیشرفته‌تر مانند درمان خونریزی شدید و جابجایی ایمن تلفات تمرکز داشته باشد. این آموزش باید محتوای کیت‌های تروما و نحوه استفاده صحیح از آنها را پوشش دهد. نکته اساسی اینکه این آموزش همچنین باید شامل نحوه درمان خود و نحوه ساختن تجهیزات اساسی باشد. شما باید دوره‌ای را انتخاب کنید که طی چندین روز اجرا شود و شامل سناریوها و تمرین‌های عملی باشد. پس از اتمام آموزش، در صورت امکان باید کیت‌های تروما را برای خانه، وسیله نقلیه و دفتر خود خریداری کنید.
در کنار آموزش‌های امنیتی و کمک‌های اولیه، مهم است که برای حفظ و ارتقای مهارت‌های خود، هر سال یک دوره تازه سازی و حداقل هر سه سال یک دوره کامل بگذرانید.
هر یک از ما برای دستیابی به اهداف خود، آمادگی پذیرش سطح متفاوتی از خطر را داریم. در مدیریت ریسک، این موضوع با عنوان "اشتهای ریسک" ما شناخته می‌شود. کسانی که از حقوق بشر و محیط زیست دفاع و آن را ترویج می‌کنند، اغلب اشتهای خطر بیشتری نسبت به دیگران دارند. اما حتی در یک سازمان - یا خانواده - اشتهای ریسک افراد مختلف، متفاوت خواهد بود. با این حال، برای هر یک از ما نقطه‌ای وجود دارد که بیش از آن، خطر - برای خودمان یا دیگران - آتقدر بزرگ می‌شود که نمی‌توانیم آن را بپذیریم.
هنگام در نظر گرفتن اشتهای ریسک خود، بسیار مهم است که به تأثیر بازداشت شدن یا وقوع اتفاقات بدتر برای شما، بر دوستان، خانواده و همکارانتان توجه داشته باشید. ممکن است پذیرفتن ریسک شخصی بسیار زیاد برای پیشبرد اهداف‌تان برای شما کاملاً معتبر و قابل قبول باشد، اما معمولاً تنها در صورتی انجام این کار صحیح است که شما یا شبکه پشتیبانی‌تان در صورت بروز حادثه، توانایی پاسخگویی مؤثر را داشته باشید.
درک این نکته مهم است که احتمالاً اشتهای ریسک شما با گذشت زمان تغییر خواهد کرد. این تغییر ممکن است به دنبال یک واقعه مهم در زندگی مانند تولد فرزند، ازدواج یا مرگ یکی از اعضای خانواده رخ دهد. یا ممکن است این تغییر به دنبال وقوع یک حادثه یا قریب‌الوقوع بودن آن برای شما یا همکارتان رخ دهد. به هر دلیلی که رخ دهد، بسیار مهم است که هرگونه تغییر در اشتهای ریسک خود را بشناسید، درک کنید و به دیگران اطلاع دهید.