Protokol

İnsan Hakları Savunucuları için Bütünsel Güvenlik Protokolü (Savunucu Protokolü) fiziksel ve dijital güvenliğimiz ile yaşam biçimimizi ve esnekliğimizi geliştirmemize yardımcı olur. Protokolü izleyerek bireysel ve kolektif güvenliğimizi geliştirip bize ve topluluklarımıza yönelen saldırı, taciz ve sansür yükünü azaltabiliriz.

Savunucu Protokolü, Open Briefing tarafından oluşturulmuş ve Ulusal Demokrasi Vakfı, Ford Foundation ve Oak Foundation'ın katkıları sayesinde hayata geçmiştir.

Savunucu Protokolü, Open Briefing'in dünya genelinde risk altında olan savunucularla birlikte çalışma deneyimlerine dayanmaktadır. Ancak, bu evrensel kılavuza yansımayan kayda değer yerel farklılıklar söz konusudur ve Protokolü durum, iş ve profiliniz doğrultusunda uyarlamanız gerekir.

Emniyet ve güvenlik

1. Karşılaştığınız riskleri daha iyi anlamaya ve yönetmeye çalışın:

   1. Kimin dostunuz kimin düşmanınız olduğunu düşünün. Müvekkilinizi savunurken kullanabileceğiz kaynakları ve ağları anlayın. Rakiplerinizin yeteneklerini ve niyetlerini anlayın, böylece onların oluşturdukları tehditleri daha iyi yargılayabilirsiniz.

   2. İşiniz, kimliğiniz, taktikleriniz ve diğer faktörler ile özelliklerin sizi nasıl savunmasız bırakacağını veya tehditlere maruz kalma ihtimalinizi nasıl artırıp azaltabileceğini düşünün.

   3. Sizin açınızdan taşıdığı risk düzeyini anlamak için size yönelik bir saldırı veya başka bir olayın yaşanması olasılığını ve yaşandığında bunun size olacak etkisini değerlendirin.

   4. Bu risklerin her birinin olasılığını ve/veya etkisini azaltmak için somut adımlar atın.

2. Çevrenizde neler olup bittiğinin farkında olun, çevrenizdeki insanlar ve unsurlarda yaşanabilecek bir değişikliğe karşı tetikte olun.

3. Güvenilir ve becerikli bir dostunuzdan, iş arkadaşınızdan veya aile üyenizden güvenlikle ilgili meselelerde iletişime geçilecek kişi olmasını isteyin. Riskin yüksek olduğu zamanlarda, bu kişilere nereye gittiğinizi, neler yaptığınızı ve ne zaman geri döneceğinizi önceden söyleyin. Gün içinde önceden kararlaştırdığınız belirli saatlerde bu kişiyle iletişime geçin. Sizden haber alamazsa ne yapacağını ve kiminle iletişime geçeceğini belirleyin.

4. Riskin yüksek olduğu zamanlarda veya yerlerde dostlarınızla, aile üyelerinizle veya iş arkadaşlarınızla seyahat edin ya da uluslararası bir koruyucu refakat isteyin.

5. Ailenizi ve iş arkadaşlarınızı, kötü bir senaryoyla başa çıkabilmeleri için hazırlayın:

   1. Vasiyet hazırlayın ve ailenize ait önemli mali ve yasal belgeleri nerede sakladığınızı söyleyin.

   2. Yokluğunuzda çalışmaya devam edebilmeleri için iş arkadaşlarınızla bir süreklilik planı hazırlayın.

   3. Ailenizin ve iş arkadaşlarınızın yerlerini değiştirmeleri, sığınma veya iltica talep etmeleri veya başka herhangi bir misillemeye karşı güvende olmaları için planlar yapmalarına yardımcı olun.

6. Mümkünse insan hakları savunucuları için tasarlanmış bütünsel güvenlik eğitimini tamamlayın. Ayrıca, gelişmiş ilk yardım eğitimini tamamlamayı ve eviniz, aracınız ve ofisiniz için bireysel ilk yardım setleri satın alın.

7. Kendiniz ve aileniz için kabul etmeye hazır olduğunuz risk düzeyini kavrayın. Durum kabul edebileceğinizden daha riskli hâle gelirse yardım istemekten veya işinizi bırakmaktan korkmayın.

Dijital güvenlik

1. Sakladığınız farklı bilgi türlerini düşünün, hem işiniz açısından değerini belirleyin hem de bir saldırganın bu verileri erişmesi hâlinde size ve başkalarına verebileceği zararları daha iyi anlamaya çalışın. En yüksek değere sahip olan veya potansiyel olarak en büyük zararar yol açabilecek verileri korumak için ekstra önlemler alın.

2. Paylaşılması gerekiyorsa hassas bilgileri iş arkadaşlarınızla yüz yüze ya da uçtan uca şifrelemeye ve mesajların kaybolmasına izin veren iletişim araçlarını kullanarak iletin.

3. Kullandığınız bilgisayar veya mobil cihazın şu özelliklere sahip olduğundan emin olun:

   1. Yetkisiz kişiler tarafından fiziksel olarak erişilemez.

   2. Kilidi açmak için bir parola veya şifre gerekir.

   3. İşletim sisteminin ve kurulu tüm uygulamaların/yazılımların en son sürümlerini çalıştırır.

   4. Ülkenizde yasalsa tam disk şifrelemesi etkinleştirilmiştir.

   5. Virüsten korunma yazılımına ve bir güvenlik duvarına sahiptir, doğru şekilde güncellenmiş ve yapılandırılmıştır.

   6. Root veya jailbreak edilmiş durumda değildir ve içine herhangi bir korsan yazılım yüklenmemiştir.

   7. Sadece uyku moduna almak veya hazırda bekletmek yerine, mümkün olduğunca sık kapatılır.

4. Kullandığınız herhangi bir çevrim içi hizmetin şu özelliklere sahip olduğundan emin olun:

   1. Erişim için karmaşık ve benzersiz bir parola gerektirir.

   2. Varsa iki faktörlü kimlik doğrulaması (2FA/2SV) etkinleştirilmiştir.

5. Herkese açık veya güvenilmeyen bir ağ üzerinden internete erişiyorsanız gizlilik odaklı bir VPN kullanın.

6. Hassas bilgileri artık ihtiyaç duyulmadığı anda tüm biçim ve varyasyonlarında güvenli bir şekilde silin ve kurtarılamayacağından emin olun.

Dengeli yaşam ve dayanıklılık

1. Düzenli bir gece rutini ve mümkünse konforlu bir uyku ortamı kurarak iyi bir uyku hijyeni kazanın.

2. Yemeğinizi düzenli öğünler hâlinde yiyin ve sağlıklı beslenin.

3. Düzenli olarak yürüyün, egzersiz veya spor yapın.

4. Fiziksel hastalık veya yaralanmaları tedavi edin ve iyileşmek için kendinize zaman tanıyın.

5. Günlük olarak öz değerlendrime ve derinlemesine düşünme pratikleri uygulayın.

6. Stres veya travma ile başa çıkmak için uyuşturucu veya alkole başvurmayın.

7. Sizi destekleyebilecek dostlarınız, aileniz, iş arkadaşlarınız ve topluluk mensuplarıyla ilişkilerinizi sürdürün.

8. Hangi stres faktörlerinin sağlığınızda ve yaşam biçiminizde değişiklikler tetikleyebileceğini anlayın ve yaşadığınız stres belirtilerini ve semptomlarını tanımayı öğrenin.